Ví tiền điện tử là gì?
Bạn đã bao giờ tự hỏi ai thực sự giữ tiền điện tử của bạn? Câu trả lời phụ thuộc vào loại ví mà bạn sử dụng. Ví tiền điện tử là công cụ quan trọng để lưu trữ, gửi và nhận các tài sản kỹ thuật số như Bitcoin, Ethereum, và stablecoin như USDT. Khác với ví truyền thống lưu trữ tiền mặt, ví tiền điện tử lưu trữ các khóa riêng và khóa công khai của bạn, những thông tin cần thiết để truy cập tài sản của bạn trên blockchain.
Các ví này có hai loại chính: ví có người giám sát và ví không có người giám sát. Theo Triple A, tỷ lệ sở hữu tiền điện tử toàn cầu trung bình là 6,8%, với hơn 560 triệu người dùng tiền điện tử trên toàn thế giới từ năm 2024, khiến ví trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế số hiện nay.
Tìm hiểu sự khác biệt chính giữa ví có người giám sát và ví không có người giám sát, bao gồm cách chúng hoạt động, những ưu điểm và nhược điểm của chúng, và loại ví nào phù hợp nhất với nhu cầu lưu trữ và giao dịch tiền điện tử của bạn.
Ví có người giám sát là gì và nó hoạt động như thế nào?
Nguồn: PixelPlex
Ví có người giám sát là loại ví mà bên thứ ba, thường là một sàn giao dịch tiền điện tử như BingX, quản lý khóa riêng của bạn. Điều này có nghĩa là nền tảng sẽ quản lý bảo mật và các chi tiết kỹ thuật của ví của bạn. Việc sử dụng ví có người giám sát có nghĩa là bạn đang tin tưởng vào nhà cung cấp để bảo vệ tài sản của bạn. Ưu điểm lớn nhất của ví có người giám sát là tính tiện lợi. Chúng dễ dàng thiết lập, thân thiện với người dùng và thường đi kèm với dịch vụ hỗ trợ khách hàng và các tùy chọn phục hồi mật khẩu. Điều này làm cho chúng lý tưởng cho người mới bắt đầu muốn nhanh chóng mua, giao dịch và lưu trữ tiền điện tử.
Tuy nhiên, vì nền tảng kiểm soát khóa của bạn, bạn không sở hữu hoàn toàn tài sản của mình. Lợi ích lớn nhất khi giao việc kiểm soát khóa riêng cho bên thứ ba là tính tiện lợi. Nếu bạn không đặc biệt am hiểu về kỹ thuật hoặc không tự tin trong việc quản lý bảo mật tiền điện tử, việc dựa vào một nền tảng tập trung vào bảo mật có thể giúp giảm bớt rất nhiều áp lực. Điều này đơn giản hóa trải nghiệm của bạn và giảm thiểu rủi ro mất quyền truy cập do lỗi người dùng. Tuy nhiên, ví có người giám sát cũng có rủi ro bị hack nền tảng hoặc tạm ngừng rút tiền.
Nguồn: PixelPlex
Lợi ích và Nhược điểm của Ví Custodial là gì?
Sự tiện lợi và hỗ trợ khiến ví custodial trở nên hấp dẫn với nhiều người dùng, đặc biệt là những người mới bắt đầu. Tuy nhiên, nhược điểm là bạn phải tin tưởng vào các biện pháp bảo mật và chính sách của nền tảng. Nếu dịch vụ bị xâm phạm hoặc công ty gặp khó khăn tài chính, tài sản của bạn có thể bị rủi ro. Các tùy chọn khôi phục mật khẩu rất hữu ích nhưng cũng cho thấy nền tảng có quyền truy cập vào khóa của bạn, điều này có nghĩa là chúng có thể dễ bị tấn công hoặc lạm dụng.
Ví Non-Custodial là gì và hoạt động như thế nào?
Nguồn: PixelPlex
Ví không giám sát, còn được gọi là ví tự quản lý hoặc ví Web3, cho phép bạn toàn quyền kiểm soát khóa cá nhân và, theo đó, các tài sản crypto của bạn. Ví dụ bao gồm MetaMask, Trust Wallet, và ví phần cứng như Ledger và Trezor. Khi bạn tạo một ví không giám sát, bạn sẽ nhận được một cụm từ khôi phục gồm 12 đến 24 từ, đóng vai trò là bản sao lưu để khôi phục ví của bạn nếu bạn bị mất thiết bị. Không có bên thứ ba nào có quyền truy cập vào khóa của bạn, tuân theo châm ngôn của crypto: "Không phải khóa của bạn, không phải coin của bạn."
Lợi ích là bạn có toàn quyền kiểm soát và bảo mật. Bạn là chủ sở hữu duy nhất của quỹ của mình, và không có dịch vụ tập trung nào có thể truy cập hoặc đóng băng chúng. Ví không lưu ký thường được những người dùng có kinh nghiệm, người nắm giữ lâu dài và những người tương tác với các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) ưa chuộng. Tuy nhiên, chúng đòi hỏi trách nhiệm: nếu bạn mất khóa riêng hoặc cụm từ khôi phục, sẽ không có cách nào để khôi phục quỹ của bạn. Bạn cũng cần cảnh giác với các trò lừa đảo và thực hiện các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt.
Lợi ích và Hạn chế của Ví Không Lưu Ký
Ví không lưu ký cung cấp quyền kiểm soát và bảo mật không thể so sánh được vì bạn là người duy nhất giữ khóa của mình. Điều này có nghĩa là không ai khác có thể truy cập tài sản của bạn mà không có sự cho phép của bạn. Tuy nhiên, với quyền lực lớn thì trách nhiệm cũng lớn. Mất khóa riêng hoặc cụm từ khôi phục có nghĩa là bạn sẽ vĩnh viễn mất quyền truy cập vào tài sản của mình. Không có cách nào để đặt lại mật khẩu. Người dùng cần thực hành các thói quen bảo mật mạnh mẽ, chẳng hạn như lưu trữ cụm từ khôi phục an toàn ngoại tuyến và thận trọng với các ứng dụng lừa đảo hoặc độc hại.
Để tăng cường bảo mật, bạn có thể sử dụng ví lạnh, cung cấp mức độ bảo vệ cao nhất bằng cách giữ cho tài sản tiền điện tử của bạn hoàn toàn ngoại tuyến. Chỉ cần bạn không chuyển quỹ vào thiết bị kết nối internet, tài sản của bạn sẽ tránh khỏi các mối đe dọa trực tuyến. Bạn chỉ cần tập trung vào việc bảo vệ thiết bị vật lý.
Ví Lưu Ký và Ví Không Lưu Ký: Sự Khác Biệt Chính
Nguồn: Kraken
Sự khác biệt chính giữa ví lưu ký và ví không lưu ký nằm ở việc ai sẽ quản lý khóa riêng. Ví lưu ký dễ sử dụng và có hỗ trợ khách hàng, nhưng cần phải tin tưởng vào một bên thứ ba. Ví không lưu ký cung cấp sự độc lập và bảo mật nâng cao nhưng đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và bảo mật tự bảo vệ. Ví lưu ký phù hợp với người mới bắt đầu và các nhà giao dịch thường xuyên, trong khi ví không lưu ký phù hợp hơn với những người nắm giữ lâu dài và người dùng DeFi.
Ví lưu ký được quản lý bởi các nền tảng bên thứ ba như các sàn giao dịch tiền điện tử như BingX, có nghĩa là họ sẽ giữ khóa riêng cho bạn. Cài đặt này khiến ví lưu ký dễ sử dụng hơn, đặc biệt là đối với người mới bắt đầu và các nhà giao dịch thường xuyên, và chúng thường đi kèm với các tùy chọn phục hồi tài khoản nếu bạn mất quyền truy cập. Tuy nhiên, vì bên thứ ba chịu trách nhiệm về bảo mật ví của bạn, bạn thực chất đang đặt niềm tin vào họ để bảo vệ tài sản của mình. Ví lưu ký được điều chỉnh bởi các luật như KYC (Biết khách hàng của bạn) và AML (Chống rửa tiền), có nghĩa là tài sản của bạn có thể bị đóng băng hoặc bị thu giữ trong một số tình huống. Các nhà cung cấp ví phải tuân thủ các yêu cầu pháp lý từ các cơ quan chức năng, điều này có thể ảnh hưởng đến quyền truy cập của bạn.
Ngược lại, các ví phi lưu ký như MetaMask, Trust Wallet, hoặc Ledger cho phép bạn hoàn toàn kiểm soát các khóa riêng của mình. Tuy nhiên, với quyền kiểm soát này đi kèm với trách nhiệm hoàn toàn: nếu bạn làm mất các khóa, sẽ không có tùy chọn phục hồi. Những ví này phù hợp hơn với người dùng nâng cao, những người nắm giữ dài hạn hoặc những người thường xuyên tương tác với các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi). Mặc dù chúng cung cấp bảo mật và tự chủ cao hơn, nhưng chúng cũng đòi hỏi người dùng phải hiểu rõ về quản lý ví tiền điện tử. Khi sử dụng ví phi lưu ký, không ai có thể chặn hoặc hạn chế quyền truy cập của bạn. Mức độ tự do tài chính này thu hút những ai coi trọng chủ quyền và quyền riêng tư, nhưng nó cũng có nghĩa là bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc bảo vệ tài sản của mình.
Tìm hiểu thêm: Ví Trezor Model One là gì và cách thiết lập Trezor của bạn?
Ví lưu ký vs. Ví tự quản: Ví tiền điện tử nào phù hợp với bạn?
Nguồn: PixelPlex
Việc chọn ví tiền điện tử phù hợp phụ thuộc vào mức độ kinh nghiệm, mục tiêu và sự thoải mái của bạn khi quản lý bảo mật của chính mình. Nếu bạn mới bắt đầu và muốn một cách đơn giản, dễ dàng để mua, bán và lưu trữ tiền điện tử, ví lưu ký, như ví được cung cấp trên các sàn giao dịch được quản lý như BingX, là sự lựa chọn tuyệt vời. Những ví này sẽ xử lý các khía cạnh kỹ thuật cho bạn, bao gồm lưu trữ khóa, hỗ trợ khách hàng và phục hồi mật khẩu, khiến chúng lý tưởng cho người mới bắt đầu hoặc các nhà giao dịch thường xuyên.
Mặt khác, nếu bạn đánh giá cao quyền sở hữu đầy đủ và quyền riêng tư, hoặc có kế hoạch giữ tiền điện tử của mình trong dài hạn hoặc sử dụng các ứng dụng phi tập trung (dApp), ví phi lưu ký như MetaMask, Trust Wallet hoặc ví phần cứng sẽ cho bạn toàn quyền kiểm soát tài sản của mình. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bạn là người duy nhất chịu trách nhiệm bảo vệ cụm từ phục hồi của mình, và không có cách nào để khôi phục tài sản nếu bạn làm mất nó.
Mẹo: Hãy bắt đầu với một ví lưu ký nếu bạn không chắc chắn, và chuyển sang ví phi lưu ký khi bạn tự tin hơn trong việc quản lý bảo mật của mình và tài sản tiền điện tử của bạn ngày càng phát triển. Nhiều người dùng cuối cùng sử dụng cả hai; giữ một số tài sản trong ví lưu ký để giao dịch và lưu trữ một lượng lớn tài sản trong ví phi lưu ký để bảo mật lâu dài.
Tìm hiểu thêm: Ví phần cứng Ledger là gì và cách thiết lập Ledger của bạn?
Kết luận
Hiểu được sự khác biệt giữa ví custodial và non-custodial là rất quan trọng để quản lý tiền điện tử của bạn một cách an toàn. Ví custodial cung cấp sự dễ dàng khi sử dụng, hỗ trợ từ nền tảng và các lựa chọn khôi phục đơn giản, làm cho chúng trở thành lựa chọn thực tế cho người mới bắt đầu và các nhà giao dịch tích cực. Ví non-custodial cung cấp quyền kiểm soát hoàn toàn và bảo mật cao hơn nhưng yêu cầu bạn phải chịu trách nhiệm hoàn toàn trong việc bảo vệ khóa và cụm từ khôi phục của mình.
Không có loại ví nào là hoàn toàn không có rủi ro. Ví custodial phụ thuộc vào bảo mật và chính sách của nền tảng, trong khi ví tự quản lý có nguy cơ mất vĩnh viễn nếu bạn làm mất thông tin truy cập. Khi bạn tham gia vào thị trường tiền điện tử, hãy đánh giá nhu cầu, sự thoải mái với công nghệ và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn trước khi quyết định loại ví nào phù hợp nhất với chiến lược của bạn.
Đọc thêm
FAQ về ví Custodial và Non-Custodial
1. Sự khác biệt chính giữa ví custodial và non-custodial là gì?
Sự khác biệt chính là ai sẽ kiểm soát khóa riêng của bạn. Ví non-custodial cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn, trong khi ví custodial để bên thứ ba giữ khóa cho bạn.
2. Khóa riêng là gì?
Khóa riêng là một mã bí mật cho phép bạn truy cập và kiểm soát tiền điện tử của mình. Nó hoạt động như một mật khẩu để phê duyệt các giao dịch. Nếu người khác có được khóa của bạn, họ có thể đánh cắp tiền của bạn. Vì vậy, việc giữ nó an toàn là rất quan trọng.
3. Ví non-custodial có an toàn không?
Ví non-custodial thường an toàn hơn trước các cuộc tấn công vì bạn là người duy nhất kiểm soát khóa. Tuy nhiên, nếu bạn làm mất khóa hoặc cụm từ khôi phục, bạn sẽ mất quyền truy cập mãi mãi. Nếu ai đó tìm thấy chúng, họ có thể lấy đi tiền điện tử của bạn.
4. Rủi ro chính khi sử dụng ví custodial là gì?
Rủi ro nằm ở việc tin tưởng vào một bên thứ ba để bảo vệ tài sản của bạn. Họ kiểm soát khóa của bạn, vì vậy việc bị tấn công, tài khoản bị đóng băng, giới hạn rút tiền hoặc nền tảng ngừng hoạt động có thể khiến bạn mất quyền truy cập.