Mất neo (depeg) của stablecoin xảy ra khi một đồng coin được neo giá $1 giao dịch chệch đáng kể so với mức $1. Điều này xảy ra do sốc thanh khoản, các vấn đề về dự trữ/đối tác, lỗi oracle/sàn giao dịch, lỗi mã/cơ chế hoặc mất niềm tin. Mất neo có thể chỉ diễn ra trong thời gian ngắn (chệch vài cent so với $1) hoặc thảm khốc (chỉ còn vài cent trên mỗi đô la). Để giảm thiểu rủi ro: đa dạng hóa stablecoin/nhà phát hành, ưu tiên dự trữ minh bạch và thanh khoản sâu, giới hạn phân bổ, nắm rõ các lộ trình quy đổi và đặt ra các quy tắc thoát lệnh đã định trước.
Khi các đồng coin “ổn định” mất đi sự ổn định, toàn bộ thị trường crypto đều cảm nhận được. Stablecoin được coi là nơi trú ẩn an toàn, là đô la kỹ thuật số cho các nhà giao dịch, người dùng DeFi và nhà đầu tư. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy ngay cả những đồng coin đáng tin cậy nhất cũng có thể mất neo. Trong đợt sụp đổ nhanh vào tháng 10 năm 2025, hơn 3,8 tỷ đô la giá trị stablecoin đã tạm thời mất ngang giá trên các sàn giao dịch lớn, nhấn mạnh niềm tin có thể sụp đổ nhanh chóng như thế nào dưới áp lực.
Trong hướng dẫn này, chúng tôi sẽ giải thích lý do stablecoin mất neo, các ví dụ về những sự cố nổi tiếng, cách nó ảnh hưởng đến danh mục đầu tư crypto và những gì bạn có thể làm để tự bảo vệ mình trong các sự kiện mất neo stablecoin.
Stablecoin mất neo (Depeg) là gì?
Mất neo stablecoin xảy ra khi một đồng coin được thiết kế để giữ mức giá $1 giao dịch chệch đáng kể so với mức giá đó, ví dụ, $0,90 hoặc $1,10, và không thể phục hồi nhanh chóng. Khi một đợt mất neo kéo dài hàng giờ hoặc hàng ngày, nó có thể lan rộng khắp các thị trường DeFi, giao dịch và cho vay, làm suy yếu niềm tin vào hệ sinh thái crypto rộng lớn hơn.
Các biến động nhỏ dưới 1% là phổ biến, nhưng những khoảng cách kéo dài hoặc sụt giảm mạnh báo hiệu căng thẳng thực sự. Theo Moody’s, hơn 1.900 sự kiện mất neo đã xảy ra từ đầu năm 2020 đến giữa năm 2023, trong đó 609 sự kiện đến từ các stablecoin vốn hóa lớn.
Tổng vốn hóa thị trường của stablecoin | Nguồn: DefiLlama
Tính đến tháng 10 năm 2025, thị trường stablecoin đã tăng lên hơn 305 tỷ đô la, phần lớn bị chi phối bởi các nhà phát hành được hỗ trợ bằng tiền pháp định như Tether (USDT) và USD Coin (USDC), theo OCBC. Tuy nhiên, sự ổn định không được đảm bảo; Moody’s đã ghi nhận 1.914 sự kiện mất neo cho đến giữa năm 2023, với 609 sự kiện liên quan đến các stablecoin lớn, hầu hết là ngắn hạn nhưng một số ít mang tính thảm khốc như UST và USDR. Đáng chú ý, sự cố Ngân hàng Thung lũng Silicon của USDC vào tháng 3 năm 2023 đã khiến giá của nó giảm xuống còn $0,8789 trước khi phục hồi sau khi có đảm bảo tiền gửi, trong khi sự sụp đổ của Terra UST/LUNA vào năm 2022 đã xóa sổ hàng chục tỷ đô la và làm tổn hại vĩnh viễn niềm tin vào các mô hình thuật toán.
Cách Stablecoin duy trì neo giá
Để hiểu tại sao mất neo xảy ra, việc biết cách duy trì neo giá là rất hữu ích.
1. Stablecoin được hỗ trợ bằng tiền pháp định
Những đồng coin này nắm giữ các tài sản truyền thống như đô la Mỹ, tín phiếu kho bạc hoặc các khoản tương đương tiền mặt trong dự trữ. Mỗi đồng coin lý tưởng có thể quy đổi 1:1. Các ví dụ bao gồm USDT và USDC. Các nhà kinh doanh chênh lệch giá mua khi giá < $1 và quy đổi, hoặc bán/đúc khi giá > $1, giữ cho neo giá ổn định.
2. Stablecoin được thế chấp bằng Crypto
Các giao thức như DAI sử dụng tài sản crypto được thế chấp quá mức. Với mỗi $1 DAI được đúc, có thể có $1,50+ ETH hoặc tài sản stake bị khóa. Nếu giá trị tài sản thế chấp giảm, các đợt thanh lý tự động sẽ duy trì khả năng thanh toán.
3. Stablecoin thuật toán hoặc tổng hợp
Stablecoin thuật toán dựa vào các quy tắc hợp đồng thông minh và token thứ cấp để cân bằng cung và cầu. Chúng có thể mở rộng nhanh chóng nhưng phụ thuộc vào niềm tin thị trường; nếu niềm tin đó sụp đổ, neo giá cũng sụp đổ theo.
4. Stablecoin lai hoặc được hỗ trợ bằng RWA
Một số stablecoin mới hơn nắm giữ tài sản thế giới thực được token hóa như bất động sản hoặc trái phiếu ngắn hạn. Mặc dù minh bạch, thanh khoản của chúng có thể biến mất trong các đợt quy đổi ồ ạt, khiến người nắm giữ phải đối mặt với rủi ro mất neo.
Tại sao Stablecoin mất neo: 6 yếu tố kích hoạt phổ biến
Stablecoin có thể mất neo vì nhiều lý do, thường được kích hoạt bởi sự kết hợp giữa căng thẳng thanh khoản, lỗi kỹ thuật hoặc hoảng loạn thị trường. Dưới đây là sáu nguyên nhân phổ biến nhất đằng sau các đợt mất neo stablecoin:
1. Sốc thanh khoản: Điều này xảy ra khi một làn sóng quy đổi ồ ạt làm cạn kiệt dự trữ của stablecoin hoặc các pool thanh khoản on-chain, tạm thời đẩy giá của nó xuống dưới $1. Ví dụ, USDR đã giảm xuống khoảng $0,51 vào tháng 10 năm 2023 sau khi bộ đệm DAI thanh khoản của nó bị cạn kiệt trong các đợt rút tiền hàng loạt.
2. Rủi ro dự trữ hoặc đối tác: Khi dự trữ stablecoin được giữ tại các ngân hàng hoặc tổ chức lưu ký đối mặt với tình trạng mất khả năng thanh toán hoặc bị đóng băng theo quy định, niềm tin của người dùng sẽ sụp đổ. Một trường hợp đáng chú ý là USDC vào tháng 3 năm 2023, đã giảm xuống còn $0,8789 sau khi 3,3 tỷ đô la dự trữ của nó bị kẹt tại Ngân hàng Thung lũng Silicon.
3. Lỗi cơ chế: Stablecoin thuật toán phụ thuộc vào các cơ chế đúc và đốt nội bộ có thể thất bại khi các đợt quy đổi tăng tốc, khiến hệ thống rơi vào vòng xoáy đi xuống. Ví dụ nổi tiếng nhất là Terra UST, đã sụp đổ vào tháng 5 năm 2022, xóa sổ hàng chục tỷ đô la khi cơ chế neo giá của nó bị phá vỡ.
4. Lỗi Oracle hoặc sàn giao dịch: Nguồn cấp dữ liệu bị lỗi hoặc sổ lệnh sàn giao dịch mỏng có thể định giá sai stablecoin, khiến chúng có vẻ bị mất neo ngay cả khi tài sản thế chấp vẫn còn nguyên vẹn. Vào tháng 10 năm 2025, USDe của Ethena đã giảm nhanh xuống $0,65 trên Binance do lỗi định giá cục bộ, mặc dù nó đã nhanh chóng phục hồi ở những nơi khác.
5. Khoảng cách thanh khoản của coin mới: Các stablecoin mới ra mắt thường thiếu thanh khoản sâu và các lộ trình quy đổi, khiến chúng không ổn định trong giao dịch ban đầu. Ví dụ, USST đã giảm xuống $0,96 chỉ trong vài giờ sau khi ra mắt do thanh khoản mỏng và hoạt động bán tháo đầu cơ áp đảo các thị trường ban đầu.
6. Hoảng loạn thị trường hoặc căng thẳng vĩ mô: Các đợt bán tháo rộng hơn hoặc sự bất ổn toàn cầu có thể kích hoạt các đợt quy đổi đồng thời trên nhiều stablecoin, làm sâu sắc thêm sự bất ổn của thị trường. Trong đợt suy thoái tháng 10 năm 2025, một số stablecoin hàng đầu đã tạm thời chệch khỏi neo giá khi các nhà đầu tư vội vàng thanh lý vị thế.
Ngay cả những stablecoin mạnh nhất cũng có thể mất neo nếu một số yếu tố này xảy ra cùng lúc.
Các ví dụ thực tế về mất neo Stablecoin
Hãy cùng xem xét một số trường hợp đáng chú ý và những bài học mà chúng mang lại cho các nhà đầu tư.
1. Ethena USDe: Tháng 10 năm 2025
USDe trên Curve và Binance | Nguồn: X
Trong đợt suy thoái thị trường mạnh vào tháng 10 năm 2025, stablecoin tổng hợp USDe của Ethena đã giảm nhanh xuống $0,65 trên Binance, ngay cả khi nó giao dịch gần ngang giá trên các nền tảng khác. Vấn đề bắt nguồn từ oracle định giá nội bộ của Binance, vốn dựa vào dữ liệu sổ lệnh mỏng thay vì các chỉ số thanh khoản sâu hơn. Mặc dù biểu đồ biến động mạnh, Ethena đã xác nhận rằng dự trữ được phòng ngừa rủi ro delta của họ vẫn được thế chấp đầy đủ và các đợt quy đổi không bị ảnh hưởng. Neo giá đã phục hồi trong vòng một giờ, cho thấy lỗi oracle cụ thể của sàn giao dịch có thể kích hoạt các đợt mất neo giả trong thị trường biến động như thế nào.
2. STBL USST: Tháng 10 năm 2025
USST mất neo | Nguồn: TradingView
Ngay sau khi ra mắt, stablecoin USST từ giao thức STBL đã giảm xuống khoảng $0,96, do thanh khoản mỏng và hoạt động bán tháo đầu cơ ban đầu. Việc thiếu hỗ trợ tạo lập thị trường sâu đã khiến token mới dễ bị trượt giá và chậm trễ chênh lệch giá. Để đối phó, STBL đã hợp tác với Ondo Finance để hỗ trợ USST bằng tài sản USDY trị giá lên tới 50 triệu đô la, một tài sản lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ được token hóa, cải thiện tính minh bạch của tài sản thế chấp và uy tín quy đổi. Sự kiện này cho thấy các stablecoin giai đoạn đầu thường phải đối mặt với khoảng cách về độ sâu và niềm tin trước khi ổn định.
3. Real USD (USDR), Giao thức Tangible: Tháng 10 năm 2023
USDR mất neo | Nguồn: Cointelegraph
Vào tháng 10 năm 2023, USDR, một stablecoin được hỗ trợ bằng bất động sản được token hóa và DAI, đã giảm xuống khoảng $0,51 sau khi các đợt quy đổi ồ ạt làm cạn kiệt bộ đệm DAI của nó. Phần tài sản thế chấp còn lại, chủ yếu là các token bất động sản kém thanh khoản, không thể được bán đủ nhanh để đáp ứng các yêu cầu rút tiền, làm kẹt giá trị on-chain. Mặc dù được thế chấp quá mức trên lý thuyết, neo giá đã sụp đổ do sự không khớp giữa thanh khoản tài sản và tốc độ quy đổi. Trường hợp này nhấn mạnh rằng “được hỗ trợ” không phải lúc nào cũng có nghĩa là “thanh khoản”, và các stablecoin gắn với tài sản thế giới thực vẫn có thể thất bại dưới áp lực quy đổi.
4. USD Coin (USDC): Tháng 3 năm 2023
USDC mất neo | Nguồn: Cybrid
Vào tháng 3 năm 2023, 3,3 tỷ đô la trong số hơn 40 tỷ đô la dự trữ của USDC đã tạm thời bị kẹt tại Ngân hàng Thung lũng Silicon sau sự sụp đổ đột ngột của ngân hàng này. Hoạt động bán tháo hoảng loạn đã đẩy giá USDC xuống $0,8789, xóa sổ hàng tỷ đô la giá trị thị trường chỉ trong vài giờ. Sau khi các cơ quan quản lý đảm bảo tiền gửi của SVB, USDC nhanh chóng lấy lại neo giá, mặc dù nguồn cung của nó đã giảm khoảng 1,9 tỷ đô la chỉ sau một đêm khi các đợt quy đổi tăng vọt. Sự cố này nhấn mạnh rằng ngay cả các stablecoin được hỗ trợ bằng tiền pháp định cũng phải đối mặt với rủi ro đối tác và rủi ro tập trung ngân hàng, nhấn mạnh sự cần thiết của các mối quan hệ lưu ký đa dạng.
5. Terra UST / LUNA: Tháng 5 năm 2022
UST mất neo | Nguồn: Chainalysis
Sự sụp đổ của UST thuật toán của Terra vẫn là thất bại stablecoin tàn khốc nhất cho đến nay. Khi niềm tin lung lay, những người nắm giữ đã quy đổi UST sang LUNA ồ ạt, kích hoạt một vòng lặp phản hồi siêu lạm phát làm sụp đổ cả hai token. Trong vòng vài ngày, UST đã giảm từ $1 xuống dưới $0,10, xóa sổ hơn 40 tỷ đô la vốn hóa thị trường và gây bất ổn cho thị trường crypto rộng lớn hơn. Sự kiện này đã chứng minh lỗi chí mạng của các mô hình thuần túy thuật toán: khi các đợt quy đổi đúc thêm một tài sản đang sụp đổ, việc phục hồi trở nên bất khả thi về mặt toán học.
Mất neo Stablecoin tác động đến nhà đầu tư Crypto như thế nào
Mất neo stablecoin có thể lan rộng khắp toàn bộ hệ sinh thái crypto, ảnh hưởng không chỉ đến người nắm giữ token mà còn đến các giao thức DeFi, sàn giao dịch và niềm tin thị trường. Dưới đây là những cách chính mà chúng tác động đến các nhà đầu tư:
• Mất vốn và biến động: Khi một tài sản được cho là ổn định giao dịch dưới $1, các nhà đầu tư phải đối mặt với tổn thất ngay lập tức; ví dụ, một vị thế $10.000 giảm $1.000 nếu giá giảm xuống $0,90.
• Chuỗi thanh lý DeFi: Stablecoin đóng vai trò là tài sản thế chấp chính trong các thị trường cho vay và phái sinh; ngay cả những đợt mất neo nhỏ cũng có thể kích hoạt các đợt thanh lý dây chuyền trên nhiều giao thức.
• Đóng băng thanh khoản: Khi các nhà tạo lập thị trường rút lui trong thời kỳ căng thẳng, chênh lệch giá giao dịch mở rộng và các đợt quy đổi chậm lại, khiến việc chuyển đổi stablecoin trở lại tiền mặt trở nên đắt đỏ hoặc bất khả thi.
• Xói mòn niềm tin: Mỗi đợt mất neo làm suy yếu niềm tin vào hệ thống, đẩy các nhà giao dịch đến các tài sản “an toàn hơn” và gây ra tình trạng cạn kiệt thanh khoản tạm thời trong các pool DeFi và sàn giao dịch.
• Phản ứng pháp lý: Các đợt mất neo nổi bật thu hút sự giám sát từ các cơ quan quản lý, thường dẫn đến các quy tắc tuân thủ chặt chẽ hơn có thể hạn chế các cặp giao dịch hoặc sự tham gia DeFi.
Cách bảo vệ danh mục đầu tư của bạn khỏi mất neo Stablecoin
Mất neo stablecoin là không thể đoán trước, nhưng bạn có thể giảm thiểu tác động của chúng bằng cách quản lý rủi ro và đa dạng hóa một cách khôn ngoan. Dưới đây là mười bước thực tế mà mọi nhà giao dịch và người dùng DeFi có thể thực hiện để bảo vệ danh mục đầu tư của mình:
1. Đa dạng hóa Stablecoin: Tránh tập trung tất cả tiền của bạn vào một tài sản. Kết hợp một stablecoin được hỗ trợ bằng tiền pháp định như USDC hoặc USDT, một stablecoin phi tập trung như DAI hoặc sDAI, và một phần nhỏ tiếp xúc với các lựa chọn sinh lời như USDe.
2. Ưu tiên tính minh bạch và độ sâu: Chọn các stablecoin cung cấp dự trữ đã được kiểm toán, dữ liệu tài sản thế chấp công khai và thanh khoản on-chain sâu thông qua các nền tảng như Curve, Uniswap hoặc PancakeSwap.
3. Giám sát rủi ro dự trữ và ngân hàng: Luôn cập nhật thông tin về nơi dự trữ được nắm giữ, cho dù là trong ngân hàng, Kho bạc hay quỹ thị trường tiền tệ, và theo dõi bất kỳ dấu hiệu căng thẳng đối tác hoặc can thiệp pháp lý nào.
4. Đặt giới hạn danh mục đầu tư: Coi stablecoin là công cụ tín dụng ngắn hạn, không phải tiền mặt được bảo hiểm. Giữ tỷ lệ của chúng trong khoảng 10–30% tổng tài sản nắm giữ của bạn tùy thuộc vào khẩu vị rủi ro của bạn.
5. Theo dõi độ sâu thị trường theo thời gian thực: Theo dõi các chỉ số thanh khoản trên DeFiLlama hoặc Curve; khi một pool có trọng số hơn 60% đối với một đồng coin, điều đó báo hiệu sự mất cân bằng và áp lực mất neo tiềm ẩn.
6. Thiết lập cảnh báo thoát lệnh: Sử dụng cảnh báo giá để hành động sớm; một đợt giảm xuống dưới $0,995 là một cảnh báo, và dưới $0,98 có thể biện minh cho việc chuyển đổi sang một stablecoin khác hoặc một loại crypto lớn.
7. Xác minh kênh quy đổi: Đảm bảo bạn có thể tự mình quy đổi stablecoin trực tiếp, không chỉ thông qua các đối tác tổ chức, vì quyền truy cập quy đổi thường là biện pháp bảo vệ cuối cùng của một neo giá.
8. Tránh sử dụng đòn bẩy với Stablecoin: Các vị thế đòn bẩy hoặc yield-farming với stablecoin có thể khuếch đại tổn thất khi mất neo; duy trì mức ký quỹ thận trọng và theo dõi chặt chẽ các điểm thanh lý.
9. Sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro khi có sẵn: Người dùng có kinh nghiệm có thể tự bảo vệ mình thông qua các vị thế bán khống, quyền chọn hoặc vị thế delta-neutral để bù đắp rủi ro mất neo.
10. Theo dõi thông báo chính thức: Trong biến động thị trường, hãy dựa vào các cập nhật từ nhà phát hành, bảng điều khiển sàn giao dịch hoặc dữ liệu on-chain thay vì các tuyên bố trên mạng xã hội chưa được xác minh có thể gây hoảng loạn.
Lời kết
Stablecoin rất cần thiết cho nền kinh tế crypto, cung cấp năng lượng cho các cặp giao dịch, cho vay DeFi và thanh toán on-chain. Tuy nhiên, chúng không phải là không có rủi ro. Ngay cả những đồng coin hàng đầu cũng có thể lung lay dưới áp lực từ các vấn đề ngân hàng, thanh khoản mỏng hoặc trục trặc oracle.
Đối với các nhà đầu tư, coi stablecoin là “đô la kỹ thuật số” mà không quản lý rủi ro là một sai lầm. Biện pháp phòng vệ tốt nhất là đa dạng hóa, minh bạch và cảnh giác; theo dõi thanh khoản, cập nhật thông tin từ nhà phát hành và lập kế hoạch chiến lược thoát lệnh trước.
Trong crypto, sự ổn định phải được tạo ra, không phải là điều hiển nhiên.
Câu hỏi thường gặp về mất neo Stablecoin
1. “Mất neo stablecoin” trong crypto có nghĩa là gì?
Nó có nghĩa là giá thị trường của một stablecoin đã chệch đáng kể so với giá trị dự kiến của nó; ví dụ, một đồng coin $1 giao dịch ở mức $0,90.
2. Tất cả các đợt mất neo đều nguy hiểm?
Không nhất thiết. Các sai lệch nhỏ hoặc ngắn hạn thường tự điều chỉnh thông qua kinh doanh chênh lệch giá. Nhưng các đợt mất neo lớn, kéo dài như UST hoặc USDR có thể phá hủy giá trị vĩnh viễn.
3. Những stablecoin nào đã mất neo gần đây?
Các trường hợp gần đây bao gồm USDe, USST, USDC, UST và USDR, mỗi trường hợp do các yếu tố khác nhau như khoảng cách thanh khoản, lỗi oracle hoặc căng thẳng dự trữ.
4. Làm thế nào để tôi kiểm tra xem một stablecoin có an toàn khỏi mất neo không?
Tìm kiếm dữ liệu dự trữ theo thời gian thực, xác nhận từ bên thứ ba và thanh khoản on-chain sâu. Tránh các token có hỗ trợ không rõ ràng hoặc thuật toán chưa được kiểm nghiệm.
5. Loại stablecoin nào an toàn nhất?
Trong lịch sử, các stablecoin được hỗ trợ hoàn toàn bằng tiền pháp định với dự trữ đã được kiểm toán và khả năng quy đổi mạnh mẽ, như USDT và USDC, đã cho thấy thời gian phục hồi nhanh nhất sau các cú sốc.